Nieuwe medewerkers verbinden met je organisatie. Wie me al wat langer kent weet dat dit mijn stokpaardje is. Ik ga dan ook regelmatig in gesprek met mensen hierover. Na het interview met schoolverlaters over hun eerste ervaringen op de werkvloer sprak ik met Tine Luyten over ‘onboarding’ van jongeren met een beperking die als vrijwilliger gaan werken in reguliere organisaties.
Dit draagt volgens Tine bij aan succesvolle onboarding van deze jongeren:
- Werk op maat
- Een klik tussen de werkgever en de jongere
- Persoonlijke ondersteuning
- Duidelijke afspraken
- Blijvende begeleiding
- Waardering
Wie is Tine Luyten? Tine werkt al vele jaren met mensen met een beperking. Eerst bij het Grote Plein in Mechelen, later bij vzw Konekt en nu bij Honk VZW. Samen met de jongeren bij Honk houdt ze elke woensdag de HonkKantine in de Maakleerplek in Leuven open. HONK is ontstaan vanuit een vriendengroep van 13 jongeren met een beperking. Marie, Ella, Simon, Lore, Sarah, Elias, Jorn, Jasper, Caline, Glen, Elien, Lauranne en Thias kennen elkaar van op school en van activiteiten buiten de school. Samen werken ze aan huisvesting en dagbesteding. Ook gaan ze elke donderdag en vrijdag op zoek naar hun talenten en doen ervaring op in ‘echte’ jobs.
Tine begeleidt deze jongeren en hun werkgevers en zorgt voor verbinding in duobaan met het werkburo. De jongeren doen aan begeleid werken bij onder andere Dille en Kamille & de fanshop van OHL.
Ik wil graag meer weten over de onboarding van mensen bij een beperking. Heel fijn om met Tine hierover in gesprek te gaan, binnenkort wil ik zeker eens met de jongeren zelf in gesprek.
Hoe zorgen jullie ervoor dat de jongeren van Honk weten wat hun rol is wanneer ze gaan werken?
Vóór onze jongeren ergens gaan werken kijken we altijd of er een ‘match’ is tussen de werkgever en onze jongere. Soms kennen de jongeren en de organisatie elkaar al door stage, dat maakt het makkelijker.
We gaan altijd eerst met een potentiële werkgever praten: Is de werkgever mee in de visie van Honk? Waarom?
Van de werkgever wordt ook verwacht dat zij ondersteuning aanbieden aan onze jongeren. Zo is een persoonlijk aanspreekpunt op de werkplek heel belangrijk. Zo weten onze jongeren dat ze altijd bij dezelfde persoon terecht kunnen als ze vragen hebben.
Verder bespreken we de taken écht op maat van onze jongeren. En dat kan heel verschillend zijn. Soms werken we bijvoorbeeld met pictogrammen. Dankzij die pictogrammen weten de jongeren heel goed wat zij van uur tot uur doen, welke taken ze hebben, wanneer ze pauzes hebben en wanneer de werkdag voorbij is. Goede afspraken zijn ook heel belangrijk: bijvoorbeeld wanneer de jongere op zijn GSM kan en wanneer niet. Wij gaan ook regelmatig mee werken. Ikzelf ga bijvoorbeeld regelmatig mee rekken vullen bij Dille en Kamille: Zo zie ik wat goed loopt en bijgestuurd kan worden, hoe ik de rol van de jongere nog meer kan verduidelijken, en vorm ik soms een brug tussen Dille en Kamille en de jongeren van Honk. Als er moeilijkheden zijn kan ik die aanpakken.
Kan je voorbeelden geven van moeilijkheden?
Het werk voor onze jongeren moet écht op maat zijn. Anders werkt het niet. We hebben ook al meegemaakt dat er geen klik was tussen de jongeren en diegene die hem begeleidt van de organisatie. Die jongere voelde zich helemaal aan zijn lot overgelaten. Als er te weinig ondersteuning wordt geboden vanuit de werkgever loopt het ook al wel eens mis. Soms past het werk niet bij de jongere of wordt onze jongere ondervraagd of overvraagd.
Het is dus heel belangrijk om werk op maat te bieden.
Hoe loopt de sociale integratie op het werk?
Wie gelukkig is op zijn of haar werk, heeft ook een betrokken team en een gevoel van erbij te horen. Bijvoorbeeld Dille en Kamille is hier erg goed in ! Het hele team zegt goeiemorgen als onze jongere toekomt, men geeft een kadootje als de jongere jarig is, een drankje tijdens de pauze…. Die kleine dingen maken heel veel verschil!
Ook waardering voor het werk is heel belangrijk. Bijvoorbeeld zelf het contract mogen tekenen is een vorm van erkenning.
Er zijn ook werkplekken waar onze jongeren er helemaal alleen voor staan, waar er geen goeiedag wordt gezegd en niemand betrokken is. Dan loopt de tewerkstelling al snel mis. De jongeren kunnen daar ook echt ongelukkig van zijn.
Als je kijkt naar de organisatiecultuur? Hoe leren jongeren die kennen?
We maken hierover allereerst al afspraken met de werkgever en de jongeren: bijvoorbeeld: welke kledij kan je dragen als je komt werken? Je voorkomen, hygiëne is belangrijk als je met klanten werkt. Een jobcoach van werkburo zet hier ook sterk op in.
Mee zijn in de visie van de organisatie is niet altijd makkelijk, maar doordat we een werkplek op maat zoeken en vooraf gesprekken hebben over de ‘match‘, zetten we al een belangrijke stap.
Hoe zorgen jullie dat beleid, regels, praktische zaken duidelijk zijn?
We kijken altijd op maat van onze jongeren hoe we dit zo duidelijk mogelijk kunnen maken. Zoals gezegd werken we regelmatig met pictogrammen hiervoor, bijvoorbeeld om afspraken rond pauzes of gsm-gebruik te verduidelijken. De jongeren staan ook nooit alleen. We zorgen dat er een vertrouwenspersoon is, en deze persoon bespreekt zaken met de jongere, maar ook met ons als iets minder goed loopt. Soms worden er bijvoorbeeld nieuwe afspraken gemaakt over taken, omdat de jongere aangeeft iets anders te willen doen.
Welke tips wil je graag meegeven over werken aan verbinding van mensen met een beperking aan je organisatie?
Praten! Heb geen angst om zaken te vragen, zoals ‘welke ondersteuning heb je van ons nodig’
Zorg voor duidelijkheid over afspraken, taken,…
Voorzie altijd een duidelijk aanspreekpunt
Creëer een job op maat van de persoon. Dat gaat over de taken, maar ook bijvoorbeeld het aantal pauzes. Sommige mensen hebben meer pauzes nodig om hun goed te kunnen doen.
Eigenlijk zijn er niet zoveel verschillen, toch? Veel mensen willen duidelijke afspraken, nieuwe taken wanneer ze hier nood aan hebben, een warme sfeer, een goeiedag s’morgens, een takenpakket dat ze graag doen,…
Dat klopt helemaal! Maar er zijn toch een aantal belangrijke aandachtspunten!
De begeleiding is zeker intensiever en ook blijvend. Jij zegt dat onboarding begint voor de aanwerving en tot ongeveer een jaar na aanwerving. Maar bij mensen met een beperking maakt net die blijvende begeleiding op de werkvloer dat de tewerkstelling vlot verloopt. Ook raden we aan om blijvend de samenwerking te evalueren. Maar dat is misschien niet anders inderdaad. Maar hier maken kleine ingrepen soms een groot verschil. Bijvoorbeeld een warm welkom, een drankje aanbieden tijdens de pauze… Dat zijn kleine dingen die maken dat onze jongeren zich wel of niet thuisvoelen of gelukkig voelen in de organisatie of het bedrijf dat ze werken. Het geeft het gevoel van erbij te horen.
Werkgevers krijgen er ook veel voor terug. Veel mensen vinden het fijn om samen te werken met onze jongeren, en het draagt bij aan de sfeer! Ook klanten vinden dat vaak heel aangenaam dat onze jongeren in de winkel werken.
Dank je wel Tine, voor dit inspirerend gesprek!